مهمترین نکاتی که درباره سهمیه کنکور باید بدانید

مهمترین نکاتی که درباره سهمیه کنکور باید بدانید

وقتی داوطلبی کارنامه کنکورش را در دست میگیرد، با یک عبارت بسیار مهم مواجه می شود و آن مفهومی به اسم سهمیه است.

سهمیه مفهومی است که در انتخاب رشته نقش کلیدی دارد و لازم است هر داوطلبی نسبت به آن آگاهی داشته باشد. در این مقاله سعی شده است موضوع مهم سهمیه و نقش آن در انتخاب رشته، بصورت مفید و کاربردی برای استفاده شما، جمع بندی شود.

سهميه مناطق

هر داوطلبی که در کنکور سراسری ورودی دانشگاه ها شرکت کند، مشمول این سهمیه می شود. در این سهمیه برای ایجاد عدالت آموزشی و عدم اجحاف حق دانش آموزانی که در مناطق محروم تر تحصیل کرده اند و از امکانات آموزشی کمتری برخوردار بوده اند، با توجه به سه سال پایانی تحصیلشان، در یکی از مناطق

1 : مرفه و دارای امکانات آموزشی خوب

2: دارای امکانات آموزشی متوسط

3: مناطق کمتر برخوردار آموزشی

 تقسیم بندی می شوند و در كارنامه نتيجه اوليه آنها نیز لحاظ می شود.

 نحوه اختصاص سهمیه مناطق

اختصاص سهمیه مناطق بر اساس نسبت داوطلبان شرکت کننده در هر کدام از مناطق است به این صورت که پس از کسر

30% از ظرفیت هر رشته-محل که به داوطلبان سهمیه جانبازان و ایثارگران ( در ادامه مطرح می شود) اختصاص می یابد، باقی مانده ظرفیت، بین مناطق سه گانه تقسیم می شود.

به عنوان مثال اگر داوطلبان منطقه یک، 20% ، داوطلبان منطقه2، 40% و داوطلبان منطقه3، 40% جامعه کنکوری آن سال را تشکیل داده باشند، ظرفیت پذیرش دانشگاه، به همان نسبت بین داوطلبان مناطق سه گانه تقسیم می شود.

من در کدام منطقه قرار می گیرم؟

شرایط سهمیه بندی مناطق برای هر کدام از انواع داوطلبان نظام آموزشی به شرح زیر است:

• براي داوطلبان نظام آموزشي جديد 3- 3- 6، بخش محل اخذ مدرك تحصيلي سه سال آخر

دبيرستان(پايه دهم تا دوازدهم)

• براي داوطلبان نظام ترمي واحدي و سالي واحدي آموزش متوسطه، بخش محل اخذ مدرك تحصيلي

دوره پيش دانشگاهي و دو سال آخر دبيرستان.

• براي داوطلبان نظام قديم آموزش متوسطه، بخش محل اخذ مدرك تحصيلي سه سال آخر دبيرستان

يا هنرستان.

• فار غ التحصيلان مقطع كارداني (فوق ديپلم)پيوسته آموزشكده هاي فني و حرفه اي، بر اساس بخش محل اخذ مدرك تحصيلي سه سال آخر دوره دبيرستان و يا هنرستان (سال اول، دوم و سوم دبيرستان و يا هنرستان
• داوطلباني كه حداقل دو سال از سه سال آخر تحصيل در دوره متوسطه و يا سال آخر دوره متوسطه خود را در خارج از كشور گذرانده اند و نیز همه داوطلبان معلول (بينايي، شنوايي، جسمي حرکتي، آسيب گفتار و زبان، تکاملي رشد)، اتيسم و اعصاب و روان جزو داوطلبان سهميه منطقه 3 محسوب می شوند.

در صورتي که بخش محل اخذ مدرک تحصيلي داوطلبان سهمية مناطق متفاوت باشد، سهمية داوطلب بخش محل اخذ مدرک تحصيلي منطقة مرفه تر(حتي اگر يک سال از سه سال باشد) تعيين می شود.

سهمية مناطق محروم

براساس مصوبه دوازدهمين جلسه كميته مطالعه و برنامه ريزي آزمون سراسري مورخ 21 / 1/ 1372 ،

حداقل 40 درصد از ظرفيت کد رشته محل های ناحیه ای، قطبی و کشوری دورة روزانة دانشگاه ها و

موسسات آموزش عالي واقع در استانهاي ايلام، بوشهر، چهارمحال و بختياري، سيستان و بلوچستان،

كردستان، كرمانشاه، كهگيلويه و بويراحمد، لرستان و هرمزگان به داوطلبان بومي اين استان ها اختصاص

دارد.

جدول این سهمیه در دفترچه انتخاب رشته آورده می شود.

سهميه داوطلبان آزمون سراسري در مناطق درگیر بلایای طبیعی (سيل و زلزله)

بر اساس ماده 5 آيين نامه اجرايي مصوبه جلسه 817 مورخ 7/ 3/ 1398 شوراي عالي انقلاب فرهنگي

در خصوص ماده واحده تكميل و تعميم شمول ماده واحده جلسه 739 مورخ 28 / 8/ 1392 شورا،

مبني بر اختصاص سهميه به داوطلبان آزمون سراسري در مناطق درگير بلاياي طبيعي و مصوبه جلسه

 30مورخ 26 / 4/ 1401 شوراي سنجش و پذيرش دانشجو، حداکثر 5 درصد مجموع ظرفیت دوره

روزانه دانشگا ههاي واقع در این استانها به صورت مازاد بر ظرفیت در رشته های مورد نیاز و پیشنهادی

استانداریها پس از تائید شوراي سنجش و پذيرش دانشجو، به داوطلباني که شهر یا بخش «محل

اقامت » يا «محل اخذ مدرك تحصيلي سال آخر دوره متوسطه » يا «محل اخذ مدرك تحصيلي سال

ماقبل آخر دوره متوسطه » و يا «محل اخذ مدرك تحصيلي دو سال ماقبل آخر دوره متوسطه » در یکی از

شهرها یا بخشهای درگیر بلایای طبیعی مندرج در جدول مناطق مشمول باشد، اختصاص

داده می شود.

این داوطلبان مي توانند كد رشته هاي اختصاصي اين شهرستانها را از بخشهاي مربوط در دفترچه راهنماي انتخاب رشته، انتخاب نمايند. 

نکته مهم

داوطلباني كه شرايط استفاده از اين آيين نامه را دارند و در زمان وقوع بلاياي طبيعي، آسیب جاني و مالي ديده اند، بايد قبل از انتخاب رشته گواهي مربوطه را از فرمانداري محل رخداد حادثه دريافت و در زمان انتخاب رشته، گزينه مربوط به استفاده از اين سهميه را انتخاب نمايند. همچنين لازم است کد رشته محل هاي مربوط به اين سهميه را در فرم انتخاب رشته درج نمايند. 

داوطلباني كه با اين سهميه در دانشگاه پذيرفته می شوند، بايد در زمان قبولي گواهي دريافتي فوق را به

دانشگاه محل قبولي تحويل نمايند و اگر فاقد گواهي مورد تائيد فرمانداري باشند، قبولي آنها لغو می شود و

اجازه شركت در آزمون سال بعد را نخواهند داشت.

سهمیه بهیاران

مجلس در مصوبه ای برای دیپلمه های بهیاری و شاغل در مراکز بهداشت، فرصتی را ایجاد کرده است که بتوانند با شرکت در آزمون سراسری، شانس خود را برای قبولی در رشته پرستاری امتحان کنند.

سهم این داوطلبان در ظرفیت رشته پرستاری دانشگاه ها، 5 درصد است و ضمن داشتن مدرک دیپلم بهیاری باید گواهی 3 سال اشتغال در مراکز دولتی یا خصوصی را نیز داشته باشند.

این داوطلبان صرفا می تواند از شهرهای استان محل خدمت خود قبول شوند و پذیرش برای آنها صرفا بومی استانی است و در صورت قبولی در آزمون، دروس که در دوره بهیاری سپری کرده اند، معادل سازی نخواهد شد ولی می توانند با کسب 70% نمره آخرین فرد قبولی در این رشته، شروع به تحصیل در رشته پرستاری داشته باشند.

سهمیه رزمندگان، ایثارگران و خانواده شهدا

25 درصد از ظرفیت هر رشته محل به ایثارگران (جانبازان بالای 25%) و خانواده های شهدا اختصاص دارد. منظور از خانواده بستگان درجه یک ایشان یعنی همسر و فرزندان است.

5 درصد از ظرفیت هر رشته محل به ایثارگران زیر 25% جانبازی و همچنین رزمندگان داری حداقل 6 ماه سابقه جبهه، تعلق دارد که بستگان درجه یک ایشان(همسر و فرزندان) می توانند از این سهمیه استفاده کنند.

برای این داوطلبان دو رتبه در کارنامه آنها ثبت می شود. یک رتبه بدون در نظر گرفتن سهمیه می باشد و رتبه دیگر با اعمال سهمیه می باشد. این گروه از داوطلبان می توانند با کسب حداقل 70 تا 75 درصد از نمره قبولی داوطلبان آزاد، پذیرش شوند.

تعهدات پذیرفته شدگان سهمیه های مختلف

همه پذیرفته شدگان رشته های روزانه تعهد دارند حداکثر تا یکسال پس از فارغ التحصیلی، در هر منطقه ای از کشور که دولت نیاز داشته باشد، خدمت کنند.

در این بین داوطلبانی که از سهمیه مناطق 2 و 3 و سهمیه بهیاری استفاده می کنند باید 2 برابر سالهای تحصیل اشتغال تعهدی داشته باشند ولی اگر چنانچه پذیرفته شدگان مناطق 2 و 3 حداقل نمره قبولی داوطلبان سهمیه آزاد یا منطقه 1 را کسب کرده باشند، یک برابر سال های تحصیل خود، خدمت خواهند کرد.

در مورد داوطلبان منطقه 1 و سهمیه های ایثارگری نیز پس از فارغ التحصیلی بمدت یک برابر سالهای تحصیل، در اختیار دولت خواهند بود.

پذیرفته شدگان دوره های غیر روزانه (شبانه، پیام نور، غیر انتفاعی، پردیس خودگردان، دانشگاه ازاد و... ) مشمول بند تعهد خدمت نمی باشند.

منبع: دفترچه شماره 2 انتخاب رشته کنکور 401

جمع آوری و تدوین: سعید مقصودی خسروشاهی