6+1 اصل تربیت جنسی نوجوان
لازمه شروع درست هر کاری،دانستن مهمترین و اساسی ترین بخش های اون کار هست. نداستن اصول حاکم بر انجام یک کار، باعث می شود،اقدامات و تلاش های ما به نتیجه نرسد و یا بدتر از آن، به نتایج بدتری برسیم. در واقع انجان ندادن یک کار بهتر از بد انجام دادن آن است مخصوصا در موضوعات حساسی مانند تربیت جنسی.
تربیت جنسی موضوعی است که از ابعاد مختلف و متنوعی برخوردار است و بایستی در طرح موضوعات جنسی، همزمان به تمامی ابعاد و ملاحظات توجه شود. بنابراین برای اینکه در موضوع پیچیده و دشوار تربیت جنسی، راه را گم نکنیم و سردگم نشویم، حتما باید اصول این تربیت را بدانیم و سپس قدم در مسیر تربیت جنسی فرزندمان بگذاریم.
تربیت جنسی از 1+5 اصل تشکیل شده است که بدون رعایت این اصول، تربیت جنسی شما باعث بروز آسیب های جبران ناپذیر خواهد شد. بنابراین هرگز این اصول را در آموزش های جنسی به فرزندتان فراموش نکنید.
اصل صفرم: وجود ارتباط خوب با نوجوان
تربیت جنسی بر مبنای گفتگوی دو طرف شکل می گیرد. اگر شما نمی توانید با نوجوانتان بر سر موضوعات ساده، تبادل افکار و مکالمه سازنده ای داشته باشید، هیچگاه نمی تواتید در موضوعات حساسی همچون تربیت جنسی که با بافت فرهنگی و اجتماعی خانواده ارتباط تنگاتنگی دارد و حساسیت های زیادی می تواند ایجاد کند، به بحث و مکالمه بنشینید.بنابراین اولین و مهمترین اصل در شروع مباحث تربیت جنسی، وجود مهارت های ارتباطی با نوجوان است.
برای تقویت مهارت های ارتباطی خود از دوره آموزشی تربیت نوجوان نسلZ استفاده کنید.
اصل اول : ایجاد فضای امن
احساس خجالت نوجوان از بیان اموری که نمی داند شرم آور است یا خیر، به او اجازه نمی دهد که ابهامات و پرسشهای خود را مطرح کند. قاعدگی و احتلام که در نقاط حساس بدن رخ می دهد در نوجوان احساس شرم ایجاد می کند.
همچنینی تحریک آلت تناسلی و نعوظ در پسران، زمانی که با محرک های مختلف مواجه شوند، از جمله دیدن جنس مخالف، شنیدن صدا و استشمام عطر یا شنیدن کلمات تحریک کننده می تواند برای پسران جدید و خجالت آور باشد. در چنین شرایط نوجوان به حمایت روحی و عاطفی بیشتری احتیاج دارند و با ترس نابجا خودشان را آزار می دهند.
صحبت در مورد موضوعات جنسی هم برای والدین و هم نوجوان بدلیل ملاحظات اخلاقی و فرهنگی، کاری دشوار و بعضا خجالت آور است. ولی با پذیرش اصل وجود غریزه جنسی در تمامی انسان ها حتی کامل ترین انسان ها که امامان و پیامبران باشند، می توانیم برخورد راحت تری با این موضوع داشته باشیم. ضمنا هدف شما بررسی و آشنایی با غریزه جنسی در بستر یک فضای علمی است. بنابراین از مکالمه در باب موضوعات جنسی نه خودتان شرمگین باشید و نه اجازه دهید فرزندتان از این موضوع خجالت زده باشد. زیرا این امر باعث می شود برخی سوالاتی که در ذهن او ایجاد شده است را از شما نپرسد و از منابع دیگری استفاده کند
ضمنا آموزش های تربیت جنسی نباید در فضایی که دیگران (بجز والدین) حضور دارند، مطرح شود. طرح موضوعات جنسی در حضور خواهر یا برادر کوچکتر و بزرگتر آسیب های بسیاری می تواند ایجاد کند. بهترین کسانی که می توانند در طرح این موضوعات حضور داشته باشد، والد همجنس نوجوان است. یعنی پدر با پسر و دختر با مادر. در صورتی یکی از والد همجنس سواد لازم را نداشته باشد و یا به دلایلی همچون فوت یا طلاق امکان دسترسی به والد همجنس نباشد، بهتر است از یک بزرگسال قابل اعتماد و همجنس، که فرزند شما با او ارتباط خوبی دارد، بهره برد.
اصل دوم شروع تدریجی
تربیت جنسی بایستی در بستر زمان و به تدریج در ذهن و روان فرزندتان چکانده شود. بهتر است بدانید تربیت جنسی از دوره کودکی شروع می شود و در دوره نوجوانی تکمیل می شود. بنابراین وجود آموزش های تربیت جنسی در کودکی، مقدمه ای برای ورود به تربیت جنسی درنوجوانی است.
انتظار نداشته باشید فرزندتان همه آنچیزی که آموزش داده اید را بدون هیچ اما و اگری بپذیرد و اجرا کند. در بیشتر مباحث تربیتی، هدف ما کاشتن بذری از فکر و اندیشه درست که ممکن است این بذر چند ماه یا چند سال بعد، نتیجه دهد. شما به یک صبر راهبردی همراه با استراتژی تربیتی نیاز دارید تا مرحله به مرحله فرزند شما به تکامل فکری و رفتاری برسد.
اصل سوم: آموزش بر اساس سن و اطلاعات
نوجوان شما در مورد مسائل جنسی یا مطلبی را می داند یا نمی داند و اگر بداند یا می خواهد طبق آن رفتار کند یا خیر. پس گام نخست دانستن است. ولی این دانستن بر دو مبنا باید ارائه شود:
- سن فرزندتان: که نشانگر میزان درک و فهم و مرحله ای از بلوغ که فرزندتان درک کرده است، می باشد
- اطلاعات: در آموزش دانش جنسی، موضوعاتی مطرح می شود که موضوع مورد سوال فرزندتان باشد.یعنی شما بایستی از روش پرسشگری به میزان و سطح اطلاعات نوجوانتان پی ببرید و در همان سطح دانش لازم را در اختیارشان قرار دهید، نه بیشتر.
عدم رعایت این اصل به این شبیه است که به یک نوزاد غذایی داده شود که توان هضم آنرا ندارد. بنابراین رعایت سطح و درک فرزندتان از مسائل جنسی، نقش مهمی در تعیین عمق آموزش مطالب دارد.
در روش پرسشگری بجای اینکه در قبال سوالات فرزندمات به آموزش کامل موضوعات جنسی بپردازیم، سوال او را با این سوال روبرو می کنیم که: خودت چی فکر می کنی؟
با پاسخی که فرزند شما به این سوال می دهد، شما می توانید به سطح درک او از موضوعات جنسی بپردازید.
البته در پاسخگویی به سوالات حتما از کلمات و عبارات علمی استفاده کنید و کلمات و عباراتی استفاده نکنی که در بیان عامه مردم ممکن است به کار گرفته شود. شما با اینکار فضای علمی بحث را حفظ می کنید و آنرا از کشیده شدن به انحراف باز می دارید.
اصل چهارم: نیاز جنسی فرزندتان را به رسمیت بشناسید
لطفا نگاه های گذشته خود را نسبت به موضوعات جنسی کنار بگذارید. در زمانه امروز مسائل جنسی عیان تر از هر چیز دیگری در جامعه است. کتمان و یا سعی در مخفی نگاه داشتن موضوعات جنسی در جامعه امروز به این می مانند که ویروس یا بیماری در جامعه شیوع پیدا کرده باشد ولی سعی کنید فرزندتان را وجود آن برای پیشگیری، بی اطلاع نگاه دارید.
آموزش جنسی در هر جامعه ای ملاحظات فرهنگی، اجتماعی و خانوادگی و فردی بسیاری دارد و دقیقا به همین دلیل است که سعی می کنیم مهارت های لازم را برای آموزش درست تربیت جنسی را بیاموزیم ولی برخی والدین از ارائه همین آموزش ها به فرزندشان امتناع می کنند. این در حالیست که عموم جامعه از این نظر به آگاهی و اطلاعات رسیده است و بی اطلاعی فرزندتان از مسائل جنسی می تواند او را در معرض سو استفاده های جنسی قرار دهد.
ضمنا نیازی جنسی یک نیاز فطری و خدادادی است که انگیزه لازم برای ادامه تشکیل خانواده و تولید مثل را در او ایجاد می کند و مقاومت شما در برابر آموزش جنسی، او را به پرتگاه رفتارهای پر خطر جنسی می کشاند. بنابراین ارائه آموزش های تدریجی و قاعدمند بهترین راه پیشگیری از آسیب های مرتبط با غریزه جنسی است.
اصل پنجم: بر ارزش های اخلاقی و انسانی تاکید داشته باشید
یکی از اهداف اساسی آموزش جنسی، توانایی کنترل و مهار حداکثری غریزه جنسی است. این غریزه اگر به دست شهوت انسان سپرده شود، او را درگیر همه انواع فساد های جنسی خواهد کرد و او را در منجلابی از فحشا و رذیلت ها غرق خواهد کرد. اما چنانچه والدین بر ارزش های اخلاقی و انسانی شیوه استفاده از این غریزه تاکید داشته باشند و از دلایل منطقی و عقلانی بر لزوم کنترل و مدیریت نیاز جنسی بیان کنند، نفس پاک نوجوانتان، این منطق و استدلال را با سهولت بیشتری می تواند بپذیرید و اجرا کند.
کنترل نیاز جنسی یک امر و خواسته درونی است و به ملاک های شخصی و درونی فرد وابسته است و به همین دلیل است که بایستی ارزش های اخلاقی و فرهنگی را در فرزندتان درونی سازی کنید. در واقع شما نمی توانید با استفاده از انگیزه ها و یا تهدید های بیرونی، فرزندتان وادار کنید که نسبت به کنترل غریزه جنسی خود مصمم باشد.
در اصل کسی که ارزش های فرهنگی و اخلاقی بالایی دارد و خود را صاحب شخصیت بالایی می داند، انگیزه و تلاش بیشتری برای مدیریت غریزه جنسی خود خواهد داشت. به همین دلیل است که در آموزش های جنسی نیز، مهار و کنترل غریزه جنسی بر اساس مولفه های شخصیتی بنا شده است که در این بین، اعتقادات مذهبی و دینی هم می تواند نقش عمده ای در کنترل نیاز های جنسی داشته باشد.
اصل ششم: نیاز جنسی انسان پیچیده است
با وجود همه آموزش های تربیت جنسی، ممکن است نوجوان شما دچار لغزش ها و اشتباهاتی باشد. این واقعیت را بدانید که نه شما و نه هیچ کس دیگری نمی تواند تمام آموزش های جنسی را متناسب با ویژگی ها و تجارب زیسته فرد، به او ارائه دهد. زیران انسان موجودی پیچیده است که عوامل بسیار بسیار متنوعی می تواند نگاه و بینش او را تحت تاثیر قرار دهد.
شما به عنوان والدین، تنها مکلف به انجام وظیفه هستید و اینکه آموزش های شما چه نتایجی داشته باشد، خارج از اراده و توان شماست. هرچند که همواره باید در تلاش باشیم که از شیوه های آموزشی و ارتباطی بهتری استفاده کنیم و مسئله نتیجه، خارج از اراده ماست.
لازم به ذکر است بسیاری از نوجوانان و جوانان بوده اند که در مسیر اشتباهی قرار گرفته اند ولی در موقعیت هایی از مسیر اشتباه خود بازگشته اند و به افرادی بسیار ارزشمند و اخلاق مدار تبدیل شده اند. تجارب، گفته ها، شنیده و ادراکات هر فرد در زندگی اش، دچار تغییرات و تحولات بسیار زیادی می شود که اگر رابطه ای خوب و سازنده با فرزندتان ساخته باشید، همواره به بازگشت و توبه فرزندتان امیدوار باشید.
نکته پایانی
انجام هر کاری به دانش و مهارت نیاز دارد و هرچه اقدام مد نظرمان، حساس تر باشد، به دانش و مهارت بیشتری نیاز خواهید داشت. موضوع تربیت جنسی نیز امری حساس و حیثیتی برای فرد و خاننواده اوست و آگاهی از اصول اصلی آن بسیار مهم و حیاتی است. زیرا در صورت عدم اجرا صحیح و قاعدمند و عدم رعایت این اصول، تبعات جبران ناپذیری بسیاری را برای فرزندتان ایجاد خواهد کرد. امید است با رعایت و اجرا درست این اصول، مسیر تربیت جنسی فرزندتان را درست شروع کنید.
نویسنده: سعید مقصودی خسروشاهی
